KARBON NÖTR NEDİR?

İklim değişikliği… Günümüzdeki adıyla “iklim krizi”... Geleceğimizi selamlayan bu tehlikeli kavrama aslında pek çoğumuz ne yazık ki aşinayız. Haberlerden panellere, dergilerden yeni nesil filmlere kadar her yerde işlenen bir konu iklim krizi. Peki iklim krizi önlenebilir mi veya zararlı etkileri azaltılabilir mi?

Bilim insanları, genç aktivistler, duyarlı girişimciler ve araştırmacılar vesilesiyle gündemde çokça yer edinmiş hâle gelen iklim krizinin ortaya çıkarabileceği yıkıcı sonuçları önlemeyi amaçlayan gelişmiş ülkeler ve uluslararası şirketlerin bu konuda gerçekleştirmeyi amaçladıkları bir hedef var: karbon nötre ulaşmak. Yatırımcılardan, aktivistlerden ve kendi çalışanlarından gelen baskıyla, “sıfır karbon” olma taahhüdünde bulunan şirketlerin sayısı son yıllarda oldukça arttı ve hedeflenen süre 2050'den 2030'a çekildi. Bu şirketlerden bazıları hepimizin yakından tanıdığı Microsoft, Delta, BP, Ikea, ve BlackRock gibi şirketler. Bu demek oluyor ki bu şirketler hem daha az karbon salınımı meydan getirme hem de bu hedefe mümkün olan en kısa sürede ulaşma sözünü verdiler. Uluslararası şirketlerin karbon nötr özelinde ısrarlarındaki temel amaç ise karbondioksit emisyonunu tamamen ortadan kaldırıp, net sıfır karbondioksit emisyonu ile karbonsuz bir ekonomik modele geçişi sağlamak. Lâkin bu noktada karbon nötr ve karbon sıfır kavramlarının farklı olduğunu belirtmekte fayda var.

Karbon nötre ulaşmak, doğada bıraktığımız karbon ayak izimizi sıfır seviyesinde tutmak, başka bir deyişle doğaya karbon salınımı yapmamak anlamına geliyor. Karbon nötrde atmosfere salınan sera gazı miktarı için eşdeğer miktarda karbonu "dengeleyerek" veya atmosferden uzaklaştırarak dengelemek şarttır. Karbon sıfır (sıfır karbon) ise üretilen emisyonları ve dünya atmosferinden uzaklaştırılan emisyonları dengelemek amacıyla sera gazı emisyonlarını azaltmak demek. Ulaşımdan sanayiye, turizmden gıdaya, sağlıktan eğlence sektörüne kadar her alanda gerek uluslararası şirketler gerek de küçük işletmeler karbon nötr konusunda çalışmalar yapmaya başladı. Karbon-nötr ürünlerinin fiyatlandırılması ve karbon nötr olan yüksek talep ise bu ürünlere yüksek fiyatlarda harcama yapmayı beraberinde getiriyor. İnsanoğlu petrol ve fosil kaynakları yakıtları tüketerek doğada yarattığı büyük tahribatı onarmak için yeni yöntemler bulmak zorunda. Şirketlerin 2030 yılına kadar olan karbon nötr hedeflerine hızlıca ulaşmalarını sağlamak için uygun maliyetli yenilenebilir enerji kaynakları yaratılmalı. Aksi takdirde, şirketlerin yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak yerine fosil veya petrole dayalı enerji kullanmaya devam etmekten başka çareleri kalmayacaktır.